Vergelijking tussen Inlays en Onlays
| Overeenkomsten | Verschillen |
|---|---|
|
|
Het plaatsen van inlays en onlays is een tandheelkundige ingreep voor het herstellen van beschadigde kiezen. Inlays en onlays zijn vaak een goed alternatief voor kronen. Door het plaatsen wordt de functie van het gebit hersteld en ziet je gebit er een stuk mooier uit. Inlays en onlays kunnen gemaakt worden van diverse materialen, waaronder keramiek, composiet en in sommige gevallen goud.
Herstel beschadigde kiezen met een inlay of onlay
Een goed gebit is natuurlijk belangrijk om goed te kunnen eten. Maar met een goed gebit is het ook een stuk makkelijker om mooi en zelfverzekerd te kunnen lachen. Bijna iedereen heeft wel een paar vullingen, maar bij de één lijkt het gebit een stuk mooier dan bij de ander. Naast goed onderhoud helpt ook de juiste behandeling mee aan een mooi gebit. De technieken van nu zijn op veel vlakken beter dan vroeger en geven ook vaak een mooier resultaat. Een voorbeeld daarvan zijn de inlay & onlay.
Het verschil tussen een inlay en een onlay: Bij een inlay wordt het kauwvlak hersteld, bij een onlay worden het kauwvlak en één of beide knobbels van de kiezen hersteld.
De Inlay
Het verschil tussen een inlay en een onlay. Bij een inlay wordt het kauwvlak hersteld, bij een onlay worden het kauwvlak en één of beide knobbels van de kiezen hersteld.
Een inlay is een vorm van tandrestauratie waarbij het resultaat er heel natuurlijk uitziet. Een inlay wordt toegepast wanneer een bestaande kies dusdanig beschadigd is dat de resterende goede delen van de kies niet sterk genoeg zijn om een vulling te ondersteunen, maar de kies nog niet zo beschadigd is dat er een kroon nodig is. Een inlay komt te liggen op het kauwvlak tussen de knobbels van je kies.
De Onlay
Een onlay wordt gebruikt wanneer er naast schade aan het kauwvlak ook schade is aan de knobbels van je kiezen. Net als voor de inlay geldt dat de onlay een tussenoplossing is voor wanneer je kies te zwak is voor een vulling, maar nog te goed om er een kroon op te laten zetten.
Het consult
Het plaatsen van een inlay of onlay is een tandheelkundige procedure. Je kunt hiervoor gewoon bij je eigen tandarts terecht. De kans is ook groot dat je van jouw tandarts te horen krijgt dat het verstandig is om bij jou een inlay of onlay te plaatsen. De redenen hiervoor kunnen uiteenlopen. Er kan nieuwe schade zijn ontstaan aan je gebit of een oude vulling is gaan lekken. Ook kunnen oude amalgaamvullingen vervangen worden door moderne, tandkleurige materialen die een veel natuurlijker resultaat geven.
De behandeling – het plaatsen van de inlay of onlay
De tandarts heeft in overleg met jou bepaald dat je een inlay of onlay krijgt. Er zijn twee verschillende manieren van aanpak, de directe en de indirecte methode. Het verschil zit hem vooral in de apparatuur waarover je tandarts beschikt.
De indirecte methode
Deze methode wordt traditioneel veel gebruikt en bestaat uit twee afspraken:
- Eerste afspraak: Je tandarts verwijdert alle tandbederf die in de kies aanwezig is. Omdat er meer geboord moet worden dan bij een normale vulling zal je ook een plaatselijke verdoving krijgen. Nadat alle slechte stukken van je kies zijn weggehaald wordt er een afdruk gemaakt van je kies. Tegenwoordig gebeurt dit steeds vaker met een digitale intraorale scanner in plaats van traditionele afdrukmateriaal, wat comfortabeler is voor de patiënt. Deze digitale scan of fysieke afdruk wordt naar een tandtechnisch laboratorium gestuurd.
- Tweede afspraak: Je tandarts verwijdert de tijdelijke vulling en plaatst de definitieve inlay/onlay met een speciaal soort cement in je kies.
De directe (CAD/CAM) methode
Een gouden inlay
Bij de digitale directe methode beschikt de tandarts over geavanceerde CAD/CAM-technologie in de praktijk (zoals CEREC of vergelijkbare systemen). Het grote voordeel: alles kan in één afspraak.
Net zoals bij de indirecte methode wordt alle tandbederf onder verdoving uit je kies weggeboord. De tandarts maakt vervolgens een 3D-scan van je kies en ontwerpt direct in de computer een passende inlay/onlay. De inlay/onlay wordt vervolgens ter plekke in de praktijk uit een blok keramisch materiaal gefreesd. Zodra de inlay/onlay klaar is, wordt deze meteen in je kies geplaatst en vastgezet.
Materialen
In overleg met je tandarts kun je kiezen uit verschillende materialen voor je inlay of onlay:
- Keramische materialen:
- Lithiumdisilicaat: zeer sterk en esthetisch hoogwaardig
- Zirkonium: extreem sterk, geschikt voor zware kauwbelasting
- Traditioneel porselein: esthetisch maar minder sterk dan nieuwere materialen
- Composiet: tandkleurig kunststofmateriaal, minder duur dan keramiek
- Goud: zeer duurzaam en slijtvast, maar zichtbaar
- Amalgaam: wordt tegenwoordig vrijwel niet meer gebruikt vanwege milieu- en gezondheidsoverwegingen en is in sommige Europese landen zelfs verboden voor bepaalde patiëntgroepen
De keuze voor het materiaal hangt af van factoren zoals de locatie in de mond, kauwdruk, esthetische wensen, prijs en eventuele allergieën.
Kosten en vergoedingen
De kosten voor een inlay of onlay zijn hoger dan voor een gewone vulling, maar lager dan voor een kroon. Prijzen variëren afhankelijk van het gebruikte materiaal, de complexiteit van de behandeling en de tandartspraktijk.
De basisverzekering vergoedt inlays en onlays doorgaans niet. Met een aanvullende tandartsverzekering kun je mogelijk een deel van de kosten vergoed krijgen. Raadpleeg je zorgverzekeraar voor de exacte vergoedingsmogelijkheden.
Herstel na het plaatsen van de onlay of inlay
Direct na de behandeling mag je naar huis. Je mag ook direct eten en drinken. Het zal nog even duren voordat de verdoving helemaal is uitgewerkt. Pas tot die tijd goed op dat je niet per ongeluk op je tong of op je wang bijt. Afhankelijk van de plek waar de verdoving is gezet kan je wang dik zijn en wat hangen. Ook kan je kies de eerste twee weken gevoeliger zijn dan normaal.
Heb je erge pijn of houdt pijn langer dan twee weken aan, neem dan contact op met je tandarts.
Risico’s en complicaties
Het plaatsen van een inlay/onlay levert meestal weinig problemen op. De meest voorkomende klacht na het plaatsen van de inlay/onlay is toegenomen gevoeligheid voor warm en koud eten. Dit komt doordat je kies en de inlay/onlay van verschillende materialen zijn en dus anders krimpen of uitzetten bij temperatuurverschillen. Dit kan je zelf voorkomen door geen hele warme of koude dingen te eten en drinken.
De algemene risico’s:
- Toegenomen gevoeligheid van het gebit
- Bacteriële infectie
- Allergische reactie op de inlay/onlay
- Allergische reactie op de verdoving
- Krimpen of uitzetten van de inlay/onlay
- Tandbederf door lekkage
- Wondjes aan je mond en tandvlees
Het resultaat
Na de behandeling heb je weer een goed functionerend deel van je gebit. Met moderne keramische materialen of composiet is het resultaat ook nog eens heel fraai: bijna niet te zien van natuurlijke tanden!
Wanneer je jouw gebit goed onderhoudt kan een inlay/onlay heel lang meegaan. Onafhankelijk van het gekozen materiaal gaat een inlay/onlay altijd langer mee dan een traditionele vulling. Pas wel op met het eten van zeer harde voedingsmiddelen, omdat hierdoor beschadigingen kunnen ontstaan.
Bij goed onderhoud, goede mondhygiëne en regelmatig tandartsbezoek kan een inlay/onlay ongeveer 15-30 jaar blijven zitten, afhankelijk van het gebruikte materiaal:
- Keramische materialen: 15-30 jaar
- Composiet: 7-15 jaar
- Goud: 20+ jaar
De levensduur hangt ook sterk af van je mondverzorging, kauwgewoonten en of je regelmatig naar de tandarts gaat voor controles.
